آلیاژ چیست و چه انواعی دارد؟
در طول تاریخ، پیدا کردن مواد اولیه برای ساختن محصول مورد نظر، همیشه یکی از چالش‌هایی بوده است که در صنایع وجود داشته است. این چالش، هیچگاه به طور کامل حل نشده است و هنوز هم با وجود پیشرفت‌های فناورانه‌ای که صورت گرفته است، ماده‌ی کاملی در هیچ زمینه‌ای پیدا نمی‌شود. هر ماده‌ی اولیه‌ای، در هر صنعتی، مزایا و معایب خود را دارد. اما در برخی از مواد، این قابلیت وجود دارد که بتوان آن‌ها را با مواد دیگر ترکیب کرد. این ترکیب، گاهی اوقات سبب می‌شود ویژگی‌های این مواد هم با هم ترکیب شود و برخی اوقات سبب ایجاد ساختار و ویژگی‌ها جدیدی می‌شود. دراین مقاله، درباره‌ی آلیاژ چیست و چه انواعی دارد؟ بیشتر صحبت خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید.
آلیاژ عبارتی فرانسوی است که در زبان فارسی، به آن همجوشه هم می‌گویند. آلیاژ مخلوطی از عناصر مختلف است. اما تفاوت آن با محلول این است که این این ترکیب در حالت جامد انجام می‌شود. در اصطلاح صنعتی هم آلیاژ، به ترکیب یک فلز با یک عنصر دیگر، یا ترکیب چند فلز می‌گویند. برای مثال، فولاد آلیاژی از آهن است که از ترکیب با کربن به دست آمده است. البته امروز کمتر فولادی پیدا می‌کنید که فقط از ترکیب این دو عنصر تشکیل شده باشد.
در ترکیب آلیاژها، معمولا درصد زیادی از ترکیب را یک عنصر فلزی تشکیل می‌دهد که به آن فلز پایه می‌گویند.
هدف از ساخت آلیاژ
همانطور که در ابتدای مقاله هم به آن اشاره کردیم، ساخت آلیاژها، به منظور بهبود کیفیت مواد در دسترس است. برای مثال، آهن کمی خشک است و برای ساخت ساختمان‌های چند طبقه و آسمان‌خراش‌ها، مقاومت کافی را ندارد. اما افزودن کربن به آن، و همچنین فرآیندهای تولیدی مانند نورد گرم، باعث می‌شود تا این دو ویژگی هم در آلیاژ تولیدشده وجود داشته باشد. همچنین در انواع آلیاژ فولادی، عناصر دیگری هم به این ترکیب اضافه می‌شود که سبب می‌گردد خواص دیگری هم در فولاد تولیدشده وجود داشته باشد. ضد زنگ بودن، مقاومت در برابر سایش و …، از جمله ویژگی‌هایی هستند که با استفاده از آلیاژها می‌توان به آن‌ها رسید.
انواع آلیاژها
آلیاژها، با توجه به عناصری که در ساخت آن‌ها به کار رفته است، به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند:
آلیاژهای آهنی
فلز پایه در این آلیاژها آهن است. آلیاژهای آهنی، درصد زیادی از مواد اولیه‌ی مورد استفاده در صنایع مختلف را تشکیل می‌دهند. فولاد یکی از این آلیاژها است. آلیاژهای آهنی برخی ویژگی‌ها مشترک دارند. اما هر کدام ویژگی‌ها مخصوص به خود را هم دارند. برای مثال تفاوت آهن، چدن و فولاد باعث می‌شود تا استفاده از هر کدام در شرایط خاصی توصیه شود و نتوان به جای هم از آن‌ها استفاده کرد.
آلیاژهای غیر آهنی
فلز پایه در این دسته از آلیاژها، فلزی به جز آهن است. بسیاری از لوازم فلزی که امروزه از آن‌ها استفاده می‌کنیم به صورت آلیاژی هستند و شاید به ندرت اتفاق بیافتد که محصولی از جنس فلز خالص پیدا کنید. حتی طلا و نقره هم به صورت خالص مصرف نمی‌شوند و آلیاژ آن‌ها در تولید محصولات مورد استفاده است. چرا که آلیاژ آن‌ها، خواص بهتری برای کاربردهای صنعتی، و حتی روزمره دارد. در ادامه، برخی از مهمتری انواع آلیاژهای غیر آهنی را با هم بررسی می‌کنیم.
برنج
این آلیاژ، که یکی از معروفترین آلیاژها در طول تاریخ است، از ترکیب مس و روی تشکیل شده است. رنگ ظاهری این آلیاژ به رنگ‌های زرد، قرمز و سربی است.
برنز
این آلیاژ که احتمالا نام آن را در مسابقات ورزشی خیلی شنیده باشید، از ترکیب مس و قلع به دست می‌آید.
مفرغ
یکی از آلیاژها محبوب در تاریخ ایران، مفرغ است که در ساخت سلاح هم کاربرد داشته است. مفرغ از ترکیب قلع، سرب، مس و آشیموان به دست می‌آید.
ورشو
با ترکیب روی و نیکل به عنوان حل‌شونده، با فلز پایه‌ی مس، آلیاژ ورشو به دست می‌آید که در بازار آن را با نام نقره آلمانی و انگلیسی هم می‌شناسند.
آلیاژهای فولادی
این آلیاژها به نوبه خود، عملکرد و توانایی‌های خاصی دارند که مهندسین با استفاده از آن‌ها می‌توانند کارهای بزرگی را انجام دهند. در این بخش به بررسی این آلیاژها می‌پردازیم.
فولاد ساختمانی
به عنوان مثال برخی در ساختمان‌سازی کاربرد دارند اعم از فولاد st37 و فولاد st52 که جنس تیرآهن، نبشی و میلگرد‌های اجدار از آن تشکیل می‌شود. به همین سبب از اهمیت ویژهای برخوردار هستند.
فولاد عملیات حرارتی
برخی دیگر ذر صنایع و به طور کلی در صنعت کاربرد دارند. چه جهت ساخت دستگاه و تجهیزات، چه در راستای تولید و مونتاژ محصولات مختل نیاز روز بشر مانند خودرو، هواپیما، تجهیزات نظامی و موارد بیشتر. این دسته از آلیاژهای فولادی را فولاد‌های عملیات حرارتی می‌گویند که عبارتند از فولاد MO40 و فولاد VCN که هر کدام به نوبه خود دارای خواص و قابلیت‌های متفاوتی است و می‌توان از هر کدام در قسمتی از صنایع استفاده کرد.
فولاد گرمکار
برخی از آلیاژهای فولادی در زمینه فعالیت‌های داغ و دماهای بالا تولید می‌شوند. همچنین قابلیت تحمل فشار بالا، استقامت و استحکام کششی بالا در دماهای بالا نیز از ویژگی‌های بارز این آلیاژهای فولادی است.
فولاد سردکار
برخی از آلیاژها وجود دارند که برخلاف گروه گرمکار، آن‌ها قابلیت تحمل فشار و دماهای زیر صفر هستند. به این دسته از آلیاژهای فولادی فولاد سردکار می‌گویند. فولاد‌های سردکار عموما سطوحی صاف و یکدست دارند و قابلیت ماشینکاری آن‌ها مناسب است.
فولاد قالب پلاستیکی
جهت تولید و مونتاژ پلاستیک‌های مصنوعی نیز، دسته خاصی از آلیاژهای فولادی وجود دارند که به آن‌ها فولاد قالب پلاستیک می‌گویند. از ویژگی‌های بارز این دسته نیز می‌توان به تحمل فشار و مقاومت اصطکاکی بالا در برابر عوامل فیزیکی اشاره کرد. طول عمر بالا و مفید نیز امتاز مثبتی است که می‌توان از ویژگی‌های بارز فولاد‌های قالب پلاستیک نام برد.
جمع بندی نهایی
به طور کلی دنیای فلز و آلیاژهای فولادی بسیار بزرگ است. از این رو یافتن گزینه بهترین شاید در نگاه اول کار سختی به نظر برسد، اما شما هموطنان گرامی می‌توانید به راحتی یک تماس تلفنی با تیم کارشناس فروش شرکت آرسینکو، از بهترین گزینه موجود در بازار و در دسترس برای نیاز خود مطلع شده و به راحتی آن را سفارش دهید. شرکت راستین ساختار ایفا نیرو در جهت خدمت به شما هموطنان عزیز آماده همکاری شبانه روزی می‌باشد.