تسمه، چهارپهلو، شش پر

تسمه مقطعی صاف و مستطیل شکل است که بر حسب اندازه، کاربرهای مختلفی دارد.

انواع تسمه

تسمه‌ها را می‌توان بر اساس نوع تولید، یا جنس دسته‌بندی کرد. تسمه‌ها به چهار روش کلی تولید می‌شوند:

  • فابریک
  • نوردی
  • ماشین‌کاری
  • ترانس

در ادامه،‌ با هر کدام به طور مختصر آشنا می‌شویم.

تسمه فابریک

برای تولید تسمه فابریک، شمش‌های فولادی را به جای آهن قراضه بکار می‌گیرند.شمش‌ها از طریق نورد گرم و نورد سرد تغییر شکل داده می‌شوند (برای آشنایی با این روش‌های تولید فولاد، می‌توانید به مقاله‌ی «آشنایی با روش نورد در تولید فولاد» مراجعه کنید).

تسمه ترانس

جهت تولید تسمه ترانس، از دیگر تسمه‌ها مانند تسمه‌های ماشینکاری‌شده یا تسمه‌های فابریک استفاده می‌شود. تسمه‌های ترانس دقت زیادی دارند. به همین دلیل در بخش‌هایی از صنعت و پروژه‌ها که نیاز به دقت بالا در ابعاد و اندازه‌های تسمه است، بسیار کاربرد دارند.

تسمه نوردی

جهت تولید تسمه نوردی، از روش نورد گرم و نورد سرد استفاده می‌شود. تسمه‌های نورد از پرکاربردترین تسمه‌ها هستند. به طور معمول جنس تسمه‌های نوردی از آهن بازیافتی و فولاد قراضه است. به نسبت تسمه فابریک، این تسمه‌ها کیفیت پایین‌تر، و به نسبت تسمه ماشین‌کاری دقت ابعادی کم‌تری دارند. در این روش، کیفیت تسمه‌های تولیدشده در روش نورد سرد از تسمه‌های تولیدشده به روش نورد گرم، بالاتر است. امکان دارد در حین تولید تسمه به روش نورد گرم، قسمتی از تولیدات آسیب‌دیده شوند.

تسمه ماشینکاری

می‌توان گفت این روش جزو دقیق‌ترین و بهترین روش‌های ساخت و تولید تسمه‌های فولادی است. در این روش سه مرحله برش، اتوکشی و مرحله نهایی، روی شمش‌ها اعمال می‌شود تا محصول نهایی با کیفیت خوب تولید گردد.

در تولید تسمه ماشینکاری، ابتدا ورق‌ها توسط قیچی و یا گیوتین‌های خاصی در اندازه‌های معینی برش می‌خورند. بعد با استفاده از غلتک‌ها صاف می‌شوند. از معایب این نوع تسمه‌ها می‌توان به تاب برداشتن و لبه‌های تیز و برنده آن‌ها اشاره داشت. قیمت تسمه‌های ماشینکاری به جهت نوع فرایند تولید آن‌ها، از تسمه‌های فابریک بیشتر است.

تسمه‌های آلیاژی

تسمه‌های آلیاژی از ورق‌های ساخت کارخانه که هنوز رول نشده‌اند، ساخته می‌شوند. بعد از تولید ورق‌ها در کارخانه، با برش دادن ورق‌ها، تسمه آلیاژی تولید می‌کنند. به طور معمول، این تسمه‌ها از دو روش ماشین‌کاری و نورد گرم برای تولید می‌شوند. تسمه های آلیاژی در ساخت قطعه‌های مشخص و بسته‌بندی بارهای سنگین کاربرد دارند.

از جنس تسمه‌های آلیاژی میتوان به تسمه CK45 و تسمه ST52  و تسمه فنر اشاره کرد.

تسمه‌های استیل

برای تولید تسمه استیل از ورق‌های استیل صیقلی استفاده می‌شود. به طور معمول این ورق‌ها خیلی ضخامت ندارند. تسمه‌های استیل دارای استحکام خیلی خوب و خاصیت غیرمغناطیسی هستند و جز محصولات پراهمیت و کاربردی بشمار می‌روند که اغلب در سری 300 تولید می‌گردند. مهم ترین و پرکابرد ترین آن‌ها، سری 304 می باشد. تسمه استیل 304 از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه بوده و در صنعت ساختمان، ماشین‌سازی و کشتی‌سازی و … بکار برده می‌شود. در مجموع تسمه‌های استیل در ساخت اتومبیل، وسایل لازم جهت چاقوسازی، وسایل و لوازم جراحی، دستگاه‌های برش مواد غذایی، ساخت لوله و در کابل‌های تلفن و برق کاربرد دارند.

تسمه‌های آلومینیوم

آلومینیوم بدلیل چگالی وزنی کمتر نسبت به آلیاژهای دیگر و مقاومت بالای آن مقرون به صرفه بوده و جزو پر مصرف ترین آلیاژها است. آلیاژهای سری 7000 که در ساخت تسمه استفاده می‌شوند، از جمله آلیاژهای آلومینیومی است.

تسمه‌های برنجی

از دسته فلزات رنگی، تسمه‌های برنجی بصورت فابریک در سایزهای مختلف تولید می‌شود و در سایز های خاص می‌توان ریخته‌گری کرد.

تولیدکنندگان داخلی تسمه

از تولیدکنندگان تسمه در داخل کشور می‌توان به شرکت‌های پروفیل فولادی اصفهان، گروه صنعتی غفاری، فولاد کوهپایه، آریان فولاد و نورد آهنی اسپادانا اشاره کرد.

کاربرد تسمه

تسمه‌ها به دلیل تنوع محصول و کاربرد های گوناگون، جزو پرمصرف‌ترین قطعات در همه‌ی صنایع، به ویژه بسته‌بندی بشمار می‌روند. از دیگر کاربردهای تسمه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • صنایع ساختمانی،
  • سازه‌های فلزی،
  • گریتینگ،
  • تولید و ساخت مقاطع باز،
  • تیرچه فلزی خود ایستا،
  • گاردریل
  • ساخت حفاظ،
  • نرده و پله،
  • ساخت بادبند،
  • تولید و ساخت برخی لوازم منزل (مانند هودهای آشپزخانه، ماشین های ظرفشویی و لباسشویی، یخچال و فریزر)،
  • بسته‌بندی مواردی مانند شیشه، موزاییک، چوب و پروفیل،
  • پوشش کف و پله‌های کارخانه یا پله‌های ساختمان

گفتنی است که برخی از هنرمندان نیز با استفاده از تسمه‌های فولادی به خلق آثار هنری می‌پردازند. تسمه‌های فولادی نورد گرم اغلب در ساخت در و پنجره استفاده می‌شوند. تسمه‌های فولادی نورد سرد اغلب در تولید کابل‌های تلفن و برق، ساخت وسایل خانه و دوچرخه، صنایع خودروسازی، رادیاتورها و … کاربرد دارند.

چهارپهلو

چهارپهلو مقطعی صاف و مربعی شکل است که بر حسب اندازه، کاربرد های مختلفی دارد. چهار پهلو در دو نوع نوردی و ترانسی عرضه می شود. از چهارپهلو نوردی در مواردی چون تولید یراق آلات و پیچ، صنایع تراشکاری، ساخت قالب های فلزی و … استفاده می شود.

چهارپهلو ترانسی همچون تسمه ترانسی، سطح آن صیقلی شده و دقت بالایی دارد و تلورانس آن به حداقل است. چهارپهلو ترانسی در صنایع قفل سازی و مواردی که نیاز به دقت بالایی دارند، کاربرد دارد.

شش پر

شش پر مقطعی صاف و شش گوشه است که بر حسب اندازه، کاربردهای مختلفی دارد.

کاربرد شش پر

  • نساجی
  • صنعت خودروسازی
  • تجهیزات